Komunikat Głównego Lekarza Weterynarii w sprawie wystąpienia 307, 308, 309, 310, 311, 312, 313, 314, 315, 316, 317, 318, 319 i 320 przypadku afrykańskiego pomoru świń u dzików na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej

 307 przypadek stanowią zwłoki dzika znalezione w pobliżu miejscowości Osowiec-Twierdza (gmina Goniądz, powiat moniecki, województwo podlaskie), w odległości ok. 66 km od granicy polsko - białoruskiej.

308  przypadek stanowią zwłoki dzika znalezione w pobliżu miejscowości Stare Buczyce (gmina Janów Podlaski, powiat bialski, województwo lubelskie), w odległości ok. 0,5 km od granicy polsko - białoruskiej.

309 przypadek stanowią zwłoki dzika znalezione w pobliżu miejscowości Rokitno (gmina Rokitno, powiat bialski, województwo lubelskie), w odległości ok. 11 km od granicy polsko - białoruskiej.

310 przypadek stanowią zwłoki dzika znalezione w pobliżu miejscowości Rokitno (gmina Rokitno, powiat bialski, województwo lubelskie), w odległości ok. 11 km od granicy polsko - białoruskiej.

311 przypadek stanowią zwłoki dzika znalezione w pobliżu miejscowości Rokitno (gmina Rokitno, powiat bialski, województwo lubelskie), w odległości ok. 11 km od granicy polsko - białoruskiej.

312 przypadek stanowi dzik odstrzelony w pobliżu miejscowości Lipnica (gmina Rokitno, powiat bialski, województwo lubelskie), w odległości ok. 11 km od granicy polsko - białoruskiej.

313 przypadek stanowią zwłoki dzika znalezione w pobliżu miejscowości Bonin (gmina Sarnaki, powiat łosicki, województwo mazowieckie), w odległości ok. 12 km od granicy polsko – białoruskiej.

314 przypadek stanowią zwłoki dzika znalezione w pobliżu miejscowości Radziwiłłówka (gmina Mielnik, powiat siemiatycki, województwo podlaskie), w odległości ok. 11 km od granicy polsko - białoruskiej.

315 przypadek stanowią zwłoki dzika znalezione w pobliżu miejscowości Dąbrowa Leśna (gmina Nurzec-Stacja, powiat siemiatycki, województwo podlaskie), w odległości ok. 10 km od granicy polsko - białoruskiej.

316 przypadek stanowią zwłoki dzika znalezione w pobliżu miejscowości Końskie Góry (gmina Mielnik, powiat siemiatycki, województwo podlaskie), w odległości ok. 14 km od granicy polsko – białoruskiej.

317 przypadek stanowią zwłoki dzika znalezione w pobliżu miejscowości Stare Litewniki Kolonia (gmina Sarnaki, powiat łosicki, województwo mazowieckie), w odległości ok. 18 km od granicy polsko - białoruskiej.

318 przypadek stanowią zwłoki dzika znalezione w pobliżu miejscowości Nowe Litewniki (gmina Sarnaki, powiat łosicki, województwo mazowieckie), w odległości ok. 15 km od granicy polsko - białoruskiej.

319 przypadek stanowią zwłoki  czterech dzików znalezione w pobliżu miejscowości Neple (gmina Terespol, powiat bialski, województwo lubelskie), w odległości ok. 1 km od granicy polsko - białoruskiej.

320 przypadek stanowią zwłoki dzika znalezione w pobliżu miejscowości Werstok (gmina Dubicze Cerkiewne, powiat hajnowski, województwo podlaskie), w odległości ok. 5 km od granicy polsko - białoruskiej.

Od padłych i odstrzelonych dzików pobrano próbki do badań laboratoryjnych w ramach monitoringu tej choroby. Powyższe przypadki ASF zostały potwierdzone badaniami laboratoryjnymi wykonanymi w krajowym laboratorium referencyjnym ds. ASF. Zwłoki dzików zostały unieszkodliwione pod nadzorem właściwego powiatowego lekarza weterynarii.

Mateusz Leśniewski- na podstawie informacji GIW

ASF – podstawowe informacje dla hodowców świń.

Afrykański pomór świń (ASF) to bardzo zaraźliwa choroba wirusowa świń domowych i dzików, zwalczana z urzędu. Dla człowieka i innych ssaków wirus nie stanowi żadnego zagrożenia. Najczęstszą przyczyną zakażenia świń jest bezpośredni kontakt z zakażonymi zwierzętami lub zakażonymi odpadkami żywnościowymi. Odporne na czynniki środowiska wirusy ASF mogą zostać przeniesione do chlewni na butach i odzieży osób odwiedzających gospodarstwo, oponach samochodów, narzędziach, paszy, ściółce, wodzie, itp.

ASF jest zagrożeniem zarówno dla dużych, jak i małych gospodarstw.Afrykański pomór świń jest chorobą bardzo groźną dla całej populacji świń, mogącą doprowadzić do zapaści ekonomicznej setek gospodarstw, mimo że za świnie poddane ubojowi oraz padłe w związku ze zwalczaniem ASF przysługuje odszkodowanie ze środków budżetu państwa, na mocy ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o ochronie zdrowia zwierząt oraz zwalczaniu chorób zakaźnych zwierząt(Dz.U.2004,nr69,poz.625). Konsekwencje ekonomiczne pomoru są dotkliwe dla całej gospodarki przez wstrzymanie obrotu i eksportu świń i mięsa wieprzowego oraz koszty zwalczania choroby, której nie da się leczyć, ani zapobiegać szczepieniami zwierząt. Jedynym skutecznym sposobem wyeliminowania choroby jest likwidacja całego stada.

Na wystąpienie ASF mogą wskazywać następujące objawy:

• wysoka gorączka, przy zachowanym początkowo dobrym apetycie i nie zmienionym zachowaniu
• liczne padnięcia świń w każdej grupie wiekowej
• sinica skóry uszu, brzucha i boków ciała, drobne, liczne wybroczyny na skórze
• duszność, pienisty lub krwisty wypływ z nosa
• biegunka, często z domieszką krwi

Posiadacz zwierząt, który zauważył objawy nasuwające podejrzenie choroby, jest zobowiązany do natychmiastowego zgłoszenia tego faktu (obowiązek ustawowy obwarowany sankcją karną)bezpośrednio do powiatowego lekarza weterynarii, albo za pośrednictwem lekarza weterynarii opiekującego się gospodarstwem lub miejscowego organu samorządu terytorialnego (wójta, burmistrza). Po dokonaniu zgłoszenia do czasu przybycia urzędowego lekarza weterynarii hodowca świń zobowiązany jest do:

• izolacji i strzeżenia w gospodarstwie wszystkich przebywających tam zwierząt;
• wstrzymania się od wywożenia, wynoszenia i zbywania produktów z gospodarstwa, w szczególności mięsa, zwłok zwierzęcych, pasz, wody, ściółki, nawozów naturalnych;
• uniemożliwienia dostępu osobom postronnym do pomieszczeń lub miejsc, w których znajdują się zwierzęta podejrzane o zakażenie lub chorobę.

W przypadku padnięcia świń w gospodarstwie bezwzględnie zakazane jest zakopywanie padliny. Zgodnie z przepisami rozporządzenia (WE) nr 1069/2009 padła trzoda chlewna, podejrzana o choroby zakaźne powinna być przekazywana do zakładów utylizacyjnych, gdzie odpowiednie warunki przerobu gwarantują unieszkodliwienie ewentualnych czynników zakaźnych. Hodowca nie ponosi kosztów związanych z przekazywaniem padłych zwierząt do utylizacji dzięki dopłatom z budżetu państwa dla zakładów odbierających martwe zwierzęta. Za realizację dopłat odpowiada Agencja Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa, która na swej stronie internetowej, www.arimr.gov.pl publikuje wykaz zakładów utylizacyjnych w poszczególnych województwach. Za naruszenie zakazu grzebania zwłok padłych zwierząt gospodarskich lub inne niezgodne z prawem zagospodarowanie ww. zwierząt grożą wysokie kary pieniężne.

W związku z zagrożeniem ASF w bieżącym roku zostały zaostrzone przepisy dotyczące rejestracji trzody chlewnej. Każdy posiadacz choćby jednej świni zobowiązany jest do zgłoszenia się do biura powiatowego ARiMR w celu uzyskania numeru stada i zgłoszenia zwierzęcia do rejestru. Każde przemieszczenie trzody powinno zostać zgłoszone do ARiMR w ciągu 30 dni.

Najbardziej skuteczną metodą przeciwdziałania szerzeniu się choroby jest bioasekuracja własnego stada, niezależnie od lokalizacji względem obszarów na których stwierdzono przypadki lub ogniska ASF.

Bioasekuracja, czyli ochrona chlewni przed wniknięciem na jej teren patogenów jest w obecnych czasach podstawowym wymogiem, gwarantującym ciągłość i efektywność produkcji, nie tylko ze względu na afrykański pomór świń, ale na wiele chorobotwórczych wirusów i bakterii, które mogą skutecznie zrujnować wszelkie założenia produkcyjne. Konsekwentne i kompletne wdrożenie zasad wymienionych poniżej zminimalizuje ryzyko wprowadzenia do stada chorób zaraźliwych.

1. Odizolowanie obszaru, na którym realizowana jest hodowla od pozostałego otoczenia przy pomocy szczelnego ogrodzenia, uniemożliwiającego wtargnięcie na teren chowu innym zwierzętom i ludziom. W przypadku systemu chowu otwartego ogrodzenie powinno być podwójne, o wysokości co najmniej 1,5m , na podmurówce lub z wpuszczonym  w głąb krawężnikiem. Przy chowie alkierzowym ogrodzenie może być pojedyncze. Ogrodzeniem należy otoczyć też teren składowania pasz i materiałów ściołowych (zwłaszcza w pobliżu lasu), aby nie dopuścić do kontaktu z dzikami i innymi obcymi zwierzętami.
2. Podjęcie systematycznego zwalczania gryzoni realizowane programowo przy użyciu nowoczesnych środków i urządzeń oraz przeprowadzanie w budynkach inwentarskich okresowych zabiegów dezynsekcji.
3. Prowadzenie rejestru środków transportu, wjeżdżających do gospodarstwa oraz rejestru wejść do budynków inwentarskich. Należy ograniczyć do najniezbędniejszego minimum wizyty i wjazdy postronnych osób na teren fermy. W każdym przypadku wjazd lub wejście powinno nastąpić przez matę dezynfekcyjną nasączoną środkiem odkażającym, gdyż wirusy dobrze przenoszą się na butach i oponach.
4. Do budynków inwentarskich nie należy wpuszczać zwierząt domowych, np. psów, kotów, drobiu.
5. Zwierzęta wprowadzone z zewnątrz do stada, np. warchlaki,  loszki remontowe, knury  powinny pochodzić ze znanego źródła, z gospodarstw realizujących program bioasekuracji, o statusie zdrowotnym wyższym lub równym stadu nabywcy.  Nieodzownym warunkiem bezpieczeństwa jest poddanie nowych świń kwarantannie trwającej 30-60 dni. Pomieszczenia kwarantanny powinny mieścić się w oddzielnym budynku, jak najdalej od miejscowych świń, gwarantując brak możliwości kontaktu między starymi i nowymi zwierzętami. Kwarantanna powinna być wyposażona w osobne narzędzia i sprzęt.
6. Regułą funkcjonowania chlewni powinna być zasada „całe pomieszczenie pełne – całe pomieszczenie puste”.
7. Zwierzęta powracające do stada z targów i wystaw obowiązkowo muszą przejść kwarantannę.
8. Nie wolno karmić świń zlewkami i odpadkami spożywczymi, gdyż aktywne wirusy mogą znajdować się w przetworzonych produktach zwierzęcych. Należy unikać pasz niewiadomego pochodzenia. Surowce paszowe zebrane z miejsc, w których mogą przebywać dziki stanowią zagrożenie, gdyż mogą być zainfekowane wirusami.
9. Nie wolno dopuszczać do użycia w chlewni sprzętów i urządzeń wykorzystywanych w innych miejscach.
10. Osoby obsługujące świnie w gospodarstwie nie mogą utrzymywać własnych świń poza tym gospodarstwem oraz zajmować się obsługą innych chlewni.
11. Przed przystąpieniem do pracy obsługa chlewni powinna przebrać się w obuwie robocze i odzież ochronną.
12. Każda chlewnia powinna mieć program profilaktyki zdrowotnej stada realizowany we współpracy z lekarzem weterynarii w warunkach dbałości o dobrostan zwierząt, gdyż to zwiększa jej bezpieczeństwo.

Wszystkie ważne informacje na temat afrykańskiego pomoru świń i  jego zwalczania zawiera strona internetowa Głównego Lekarza Weterynarii: www.wetgiw.gov.pl

Bratoszewice, 03.10.2016r.                                      

Tekst: Cezary Solarczyk