„Wprowadzenie ściółek okrywowych w międzyrzędzia lub rzędy upraw roślin jagodowych-borówka wysoka i malina” tematem demonstracji w ramach „Wsparcia dla projektów demonstracyjnych i działań informacyjnych”

Wprowadzenie ściółek okrywowych w międzyrzędzia lub rzędy upraw roślin jagodowych -borówka wysoka i malina” była przedmiotem dwóch demonstracji założonych przez Łódzki Ośrodek Doradztwa Rolniczego z siedzibą w Bratoszewicach w ramach realizacji poddziałania „Wsparcie dla projektów demonstracyjnych i działań informacyjnych”. Operacja realizowana jest przez konsorcjum, którego liderem jest Centrum Doradztwa Rolniczego w Brwinowie Oddział w Radomiu, a obiekty demonstracyjne zostały założone zgodnie z instrukcją opracowaną przez Instytut Ogrodnictwa — Państwowy Instytut Badawczy w Skierniewicach.

Pierwszy obiekt demonstracyjny został założony w gospodarstwie Pana Jędrzeja Góreckiego w Nowym Kłopoczynie, powiat rawski , woj. Łódzkie. W gospodarstwie sadowniczym o ogólnej powierzchni 15 ha głównym kierunkiem produkcji jest sadownictwo: jabłonie na powierzchni 11,20 ha, borówka wysoka 3,5 ha, wszystkie uprawy prowadzone są ekologicznie, średni plon uzyskiwany z upraw to 40-50 t z 1 ha. Na całej powierzchni sadu zainstalowane są siatki przeciwgradowe oraz instalacja nawodnieniowa kropelkowa. W gospodarstwie nie ma produkcji zwierzęcej. Owoce sprzedawane są do grupy producenckiej Sadeks oraz innych firm zajmujących się sprzedażą owoców ekologicznych.

Zastosowano organiczne ściółki odpadowe (np.mulcz z roślin zielnych, itp.) w rzędach borówki wysokiej. Powierzchnia obiektu demonstracyjnego wynosiła 0,50 ha i składała się z dwóch poletek, jedno o powierzchni 0,25 ha z zastosowaną ściółką: kompost (resztki roślinne z terenów zielonych) oraz poletko standardowe o powierzchni 0,25 ha, utrzymywane przez producenta w  dotychczasowych warunkach. Z każdego poletka pobierano próby i prowadzono obserwacje. Wykonane zostaną trzy oceny występowania chwastów w jednym sezonie wegetacyjnym (wiosna, lato, jesień). W każdej obserwacji były sprawdzane jakie gatunki chwastów występują na poletkach oraz w jakim nasileniu występuje dany gatunek, a także jakie jest zachwaszczenie ogółem na danej powierzchni. Wyniki obserwacji odnotowano w dzienniku obserwacji. Wykonano analizę gleby i liści na zawartość makroelementów: zawartości przyswajalnego fosforu (P), potasu (K) i magnezu (Mg) oraz odczyn (pH) na początku demonstracji (maj-czerwiec) i na koniec sezonu wegetacji (sierpień-wrzesień. Prowadzono monitoring oraz ocenę występowania szkodników oraz chorób. A także ocenę fauny pożytecznej (tuż przed kwitnieniem i 2-3 tygodnie po kwitnieniu krzewów) metodą otrząsania na płachtę. Próby sprawdzane pod kątem występujących organizmów pożytecznych (biedronki, złotooki, drapieżne pluskwiaki, błonkówki, muchówki, owady zapylające). Ocena i analiza plonu była dokonana według norm przewidzianych dla danej rośliny uprawnej. Przede wszystkim ilość (w kg) uzyskanego plonu, a także wartości wagowe plonu handlowego i niehandlowego (w kg) z poletek.

Drugi obiekt demonstracyjny został założony w gospodarstwie Teresy i Dariusza Kuna w Lubowidzy, powiat brzeziński, woj.łódzkie. W gospodarstwie o powierzchni ogólnej 21,93 ha, głównym kierunkiem produkcji jest uprawa roślin jagodowych: malin, porzeczki czarnej i aronii. Głównymi uprawami w ekologii to malina, porzeczka czarna i zboża. Obok upraw ekologicznych prowadzone są również uprawy konwencjonalne: aronia, porzeczka czarna, bez czarny, jabłonie, ugór, oraz uprawa wielogatunkowa - pomidor, pigwowiec japoński, winorośl. Obecnie w uprawie mamy odmiany owocujące na pędach tegorocznych (maliny jesienne), które dojrzewają późnym latem od sierpnia do października. W gospodarstwie nie prowadzi się produkcji zwierzęcej. Owoce pochodzące z gospodarstwa zostają częściowo przetworzone na soki we własnej tłoczni, część sprzedawana jest do punktu skupu i do okolicznego. Obecnie firma posiada bogate portfolio produktów - 5 linii , tj. 8 smaków w linii JOY (blendy jabłkowo -owocowe), 7 smaków w linii BLACK  (wyróżniająca nas na rynku - soki wytrawne ), 3 smaki w linii Retro ( syropy ), dwa smaki w linii RED ( soki warzywne) oraz 7 produktów linii BIO. Produkty sprzedawane są tradycyjnie w sklepach ze zdrową żywnością, współpraca z hurtownią w Warszawie, ale także drogą elektroniczną: sklep internetowy do sprzedaży detalicznej.

Zastosowano organiczne ściółki odpadowe:folia biodegradowalna+ słoma żytnia w rzędach malin. Powierzchnia obiektu demonstracyjnego  wynosiła 0,52 ha i składała się z dwóch poletek, jedno o powierzchni 0,37ha na którym była zastosowana ściółka: folia biodegradowalna+ słoma żytnia oraz poletko standardowe o powierzchni 0,15 ha, utrzymywane przez producenta w dotychczasowych warunkach. Z każdego poletka były pobrane próby i prowadzone obserwacje. Wykonane zostały trzy oceny występowania chwastów w jednym sezonie wegetacyjnym (wiosna, lato, jesień). W każdej obserwacji sprawdzano jakie gatunki chwastów występują na poletkach oraz w jakim nasileniu występuje dany gatunek, a także jakie jest zachwaszczenie ogółem na danej powierzchni. Wyniki obserwacji odnotowano w dzienniku obserwacji.

Wykonano analizę gleby i liści na zawartość makroelementów: zawartości przyswajalnego fosforu (P), potasu (K) i magnezu (Mg) oraz odczyn (pH) na początku demonstracji (maj-czerwiec) i na koniec sezonu wegetacji (sierpień-wrzesień). Prowadzono monitoring oraz ocenę występowania szkodników oraz chorób. A także ocenę fauny pożytecznej (tuż przed kwitnieniem i 2-3 tygodnie po kwitnieniu krzewów) metodą otrząsania na płachtę. Próby sprawdzano pod kątem występujących organizmów pożytecznych (biedronki, złotooki, drapieżne pluskwiaki, błonkówki, muchówki, owady zapylające). Ocena i analiza plonu była dokonana według norm przewidzianych dla danej rośliny uprawnej. Przede wszystkim ilość (w kg) uzyskanego plonu, a także wartości wagowe plonu handlowego i niehandlowego (w kg) z poletek.

Na pierwszych spotkaniach praktycznych, które odbyły się w dniach 24,26 i 30 maja oraz 07 czerwca 2023r. uczestnicy z województwa łódzkiego zapoznali się z profilem gospodarstwa prowadzonego metodami ekologicznymi, celami i tematami założonych demonstracji oraz innowacyjnymi rozwiązaniami, a także dobrymi praktykami w produkcji roślin jagodowych.

Natomiast drugie spotkania praktyczne, zrealizowane w terminach 08,12,13, i 15 września 2023 r. poświęcone były organizacji pracy związanej z prowadzonym tematem demonstracji z wykorzystaniem maszyn i urządzeń stosowanych w produkcji roślin jagodowych oraz wynikom i wnioskom z prowadzenia obiektu demonstracyjnego.

Założone demonstracje pozwoliły sprawdzić jaki wpływ ma ściółka na zachwaszczenie, odżywienie roślin i zawartość składników mineralnych w glebie, występowanie chorób i szkodników, występowanie fauny pożytecznej, wysokość plonu. Stwierdzono po zastosowaniu ściółki lepszą kondycję krzewów jagodowych, owoce grubsze i większa ich ilość oraz szybsze dojrzewanie, dłużej utrzymującą się wilgotność gleby, dzięki czemu rzadziej nawadniano maliny, a także znaczne ograniczenie występowania chwastów w rzędach. Natomiast ściółkowanie nie miało wpływu na występowanie chorób i szkodników.

Ewa Kłosińska