„Przetwórstwo owoców lub warzyw ” tematem demonstracji w ramach „Wsparcia dla projektów demonstracyjnych i działań informacyjnych”

Przetwórstwo owoców było przedmiotem demonstracji założonej przez Łódzki Ośrodek Doradztwa Rolniczego z siedzibą w Bratoszewicach w ramach realizacji poddziałania „Wsparcie dla projektów demonstracyjnych i działań informacyjnych”. Operacja realizowana jest przez konsorcjum, którego liderem jest Centrum Doradztwa Rolniczego w Brwinowie Oddział w Radomiu, a obiekty demonstracyjne zostały założone zgodnie z instrukcją opracowaną przez Instytut Ogrodnictwa — Państwowy Instytut Badawczy w Skierniewicach.

Technologia produkcji soku z malin, Technologia produkcji syropu z malin, Technologia produkcji soku pomidorowego to szczegółowe tematy demonstracji założonej w gospodarstwie Teresy i Dariusza Kuna w Lubowidzy, powiat brzeziński, woj.łódzkie. W gospodarstwie o powierzchni ogólnej 21,93 ha, głównym kierunkiem produkcji jest uprawa roślin jagodowych: malin, porzeczki czarnej i aronii. Głównymi uprawami w ekologii to malina, porzeczka czarna i zboża. Obok upraw ekologicznych prowadzone są również uprawy konwencjonalne: aronia, porzeczka czarna, bez czarny, jabłonie, ugór, oraz uprawa wielogatunkowa - pomidor, pigwowiec japoński, winorośl. Obecnie w uprawie mamy odmiany owocujące na pędach tegorocznych (maliny jesienne), które dojrzewają późnym latem od sierpnia do października. W gospodarstwie nie prowadzi się produkcji zwierzęcej. Owoce pochodzące z gospodarstwa zostają częściowo przetworzone na soki we własnej tłoczni, część sprzedawana jest do punktu skupu i do okolicznego. Obecnie firma posiada bogate portfolio produktów - 5 linii , tj. 8 smaków w linii JOY (blendy jabłkowo -owocowe), 7 smaków w linii BLACK  (wyróżniająca nas na rynku - soki wytrawne ), 3 smaki w linii Retro ( syropy ), dwa smaki w linii RED ( soki warzywne) oraz 7 produktów linii BIO. Produkty sprzedawane są tradycyjnie w sklepach ze zdrową żywnością, współpraca z hurtownią w Warszawie, ale także drogą elektroniczną: sklep internetowy do sprzedaży detalicznej.

Gospodarstwo wyposażone jest w maszyny podstawowe do uprawy ułatwiające wykonywanie prac. Budynek gospodarczy dostosowany do tłoczenia soków o powierzchni 70m2, w nim znajduje się linia produkcyjna. Jest to mała tłocznia, wyposażona w prasę pneumatyczną, pasteryzator przepływowy, wszystko jest półautomatyczne. Większość prac wykonywana jest ręcznie.

Obiekt wyposażony jest w linię technologiczną do przetwórstwa owoców i warzyw w skład której wchodzi Elewator myjący z podajnikiem oraz młynkiem, prasa taśmowa, pasteryzator, rozlewacz bag-in-box, rozlewacz do butelek, pompa wirnikowa. Wydajność linii wynosi 400 – 500 litrów soku na godzinę. Podstawowym surowcem do przetwórstwa są tu maliny, pomidory oraz owoce ziarnkowe – głównie jabłka. Posiadane urządzenia są w stanie wytłoczyć sok z owoców ziarnkowych, niektórych jagodowych oraz z warzyw. Owoce pestkowe mogą być również wytłaczane, jednak po poddaniu ich wcześniej drylowaniu. Początkiem linii jest płuczka, przed którą znajduje się „stół rewizyjny”, gdzie owoce są przebierane – usunięciu podlegają owoce nadpsute, liście i ewentualne inne zanieczyszczenia. Ze stołu owoce zsypywane są do płuczki wodnej, gdzie odmiękają i ocierając się o siebie pozbywają się pozostałych zanieczyszczeń (pył, kurz,). Warzywa oraz bardziej zanieczyszczone jabłka, poddawane są myciu w płuczce szczotkowej, z której wysypywane są do wspomnianej już płuczki wannowej. Z płuczki owoce transportowane są do rozdrabniacza podajnikiem łopatkowym. W dolnej części podajnika zainstalowany jest wielodyszowy spryskiwacz, który zmywa z owoców pozostałości wszelkich zanieczyszczeń. Następnym etapem jest rozdrabnianie. Transportowane owoce spadają na wirujące łopaty rozdrabniacza i przecierane są przez sito. Odpowiednie ustawienie sit pozwala na zmianę intensywności rozdrabniania. Miazga owocowa wypada z rozdrabniacza wprost do kosza zasypowego prasy. Wykorzystywana prasa to model taśmowy cztero-walcowy, o wydajności 850 kg/h. Sam proces wyciskania soku przebiega w ruchu ciągłym i zaczyna się już na pierwszym, największym walcu. Miazga z kosza zasypowego prasy zabierana jest pomiędzy walec o największej średnicy i taśmę. Tu następuje najintensywniejsze oddawanie soku. Następnie warstwa miazgi przemieszczana jest na taśmie pomiędzy walcami wytłaczającymi, gdzie pozbywa się pozostałej ilości soku. Kolejnym etapem w produkcji soku jest jego utrwalanie poprzez pasteryzację. Proces ten odbywa się w pasteryzatorze, który ma wydajność do 500 litrów soku na godzinę. Końcowym etapem w produkcji soku jest jego konfekcjonowanie. W tym przypadku, stosowany jest nalewak do opakowań „Bag in Box”. Gorący sok z pasteryzatora przepompowywany jest do zbiornika buforowego nalewaka, skąd dozowany jest do sterylnych woreczków foliowych oraz do szklanych butelek, zamykanych nakrętką typu Twist-off. Po wystygnięciu sokiem pakowane są do odpowiednich kartonów i przekazywane do składowania.

Na spotkaniu praktycznym (06 i 08 września 2023 roku), uczestnicy z województwa łódzkiego i śląskiego zapoznali się z zakładem przetwórstwa owoców i warzyw oraz procesem przetwórczym. W ramach demonstracji przeprowadzony został pokaz technologii produkcji naturalnie mętnego, pasteryzowanego soku z malin z produkcji ekologicznej i otrzymanego z niego syropu oraz przecierowego soku pomidorowego z pomidorów z uprawy ekologicznej. W trakcie spotkania zwracano szczególną uwagę na dobre praktyki produkcyjne i higieniczne w przetwórstwie.

Ewa Kłosińska