„Premia dla młodych rolników „dla interwencji I.11 w  ramach Planu Strategicznego dla Wspólnej Polityki Rolnej na lata 2023-2027.

 W naborze wniosków, pomoc w formie płatności ryczałtowej (premii) w kwocie 200 tys. zł, którą się  przyznaje się na rozpoczynanie i rozwój działalności rolniczej w gospodarstwie przez młodych rolników po spełnieniu kryterium dostępu  trzeba rozliczyć inwestycje do zakupu.

 Zgodnie z Wytyczną szczegółową w zakresie przyznawania, wypłaty i zwrotu pomocy w ramach Planu Strategicznego dla Wspólnej Polityki rolnej na lata 2023–2027 dla interwencji I.11. Premie dla młodych rolników, w ramach inwestycji w środki trwałe oraz wartości niematerialne i prawne uwzględnia się przede wszystkim następujące kategorie inwestycji:

• inwestycje budowlane związane z budynkami lub budowlami wykorzystywanymi do wytwarzania nieprzetworzonych produktów rolnych lub przygotowania ich do sprzedaży;
• zakup nieruchomości rolnych;
• zakup stada podstawowego zwierząt gospodarskich;
• inwestycje w nasadzenia trwałe w sadach i na plantacjach wieloletnich;
• zakup nowych maszyn, urządzeń, wyposażenia, sprzętu, w tym sprzętu komputerowego, służących wsparciu wytwarzania nieprzetworzonych produktów rolnych lub przygotowania ich do sprzedaży;
• zakup wartości niematerialnych i prawnych służących wsparciu wytwarzania nieprzetworzonych produktów rolnych lub przygotowania ich do sprzedaży, o przewidywanym okresie ekonomicznej użyteczności dłuższym niż 1 rok (między innymi programy komputerowe).

Środki trwałe, o których mowa powyżej:

• są przeznaczone na potrzeby prowadzenia działalności rolniczej w gospodarstwie beneficjenta,
• mają przewidywany okres ekonomicznej użyteczności dłuższy niż 1 rok,
• są kompletne i zdatne do użytku w dniu przyjęcia do użytkowania..

Nie są wspierane inwestycje realizowane na gruntach innych niż stanowiące wyłączną własność wnioskodawcy lub beneficjenta, lub przedmiot jego małżeńskiej wspólności majątkowej – w przypadku inwestycji budowlanej, zakupu nieruchomości rolnych, inwestycji w nasadzenia trwałe w sadach i na plantacjach wieloletnich.

Młody rolnik  musi potwierdzić wydatkowanie  kwoty premii zgodnie z założeniami biznesplanu. Biznesplan przewiduje inwestycje w środki trwałe oraz wartości niematerialne i prawne związane z rozpoczynaniem i rozwojem działalności rolniczej w gospodarstwie w zakresie wytwarzania nieprzetworzonych produktów rolnych lub przygotowania do sprzedaży nieprzetworzonych produktów rolnych wytwarzanych w gospodarstwie, o szacunkowej wartości w kwocie netto wynoszącej co najmniej 70% kwoty pomocy. Drugą ratę pomocy wypłaca się, jeżeli beneficjent zrealizował w przyjętym terminie, nie dłuższym niż 3 lata kalendarzowe następujące po roku wyjściowym, założenia biznesplanu, w tym:

• zrealizował zaplanowane inwestycje w środki trwałe oraz wartości niematerialne i prawne związane z rozpoczynaniem i rozwojem działalności rolniczej w gospodarstwie w zakresie wytwarzania nieprzetworzonych produktów rolnych lub ich przygotowania do sprzedaży;
• zrealizował działania inne niż inwestycje w środki trwałe oraz wartości niematerialne i prawne, związane z rozpoczynaniem i rozwojem działalności rolniczej w gospodarstwie, które przewidział w biznesplanie.

Weryfikacja realizacji biznesplanu odbywa się w ujęciu rzeczowym, a nie finansowym, co oznacza, że sprawdzany jest sam fakt realizacji inwestycji, a nie udział poniesionych kosztów realizacji danej inwestycji w środki trwałe lub wartości niematerialne i prawne w kwocie pomocy.

Dokumentem potwierdzającym realizację operacji w rozliczeniu rzeczowym jest protokół odbioru. Beneficjent może zostać poproszony o przedłożenie przykładowo faktury, ale wyłącznie w celu potwierdzenia faktu realizacji inwestycji, a nie w celu porównania szacunkowych kosztów inwestycji z kosztami poniesionymi.

Wydatki podlegają objęciu pomocą finansową, o ile:

• zostały objęte wnioskiem o przyznanie pomocy;
• są niezbędne do realizacji operacji;
• spełniają wymogi racjonalnego i oszczędnego gospodarowania środkami publicznymi, z zachowaniem zasady uzyskiwania najlepszych efektów z danych nakładów;
• zostały uwzględnione w biznesplanie;
• są zgodne z obowiązującymi przepisami prawa.

Zasadnicze elementy oceny racjonalności obejmują:

• ocenę uzasadnienia ekonomicznego operacji/projektu (sprawdzane jest np. dostosowanie wydajności maszyny lub mocy ciągnika do skali i intensywności prowadzonej działalności produkcyjnej), w tym pod względem efektywności kosztowej wydatków oraz ich niezbędności i przydatności do osiągnięcia celów pośrednich i końcowych operacji / projektu i racjonalnego powiązania wydatków z zakresem rzeczowym i celem operacji. W przypadku zakresu rzeczowego weryfikowana jest przydatność maszyny do wymagań stosowanych w gospodarstwie technologii produkcji rolniczej. W przypadku kryterium ekonomicznego sprawdzane jest dostosowanie wydajności maszyny lub mocy ciągnika do skali i intensywności prowadzonej działalności produkcyjnej. Spełnienie obu tych wymagań może świadczyć o racjonalności doboru sprzętu rolniczego do gospodarstwa i jest jedną z przesłanek pozytywnej oceny projektu,
• ocenę zgodności z zasadą oszczędnego gospodarowania środkami publicznymi, czyli ponoszenia wydatków w należytym czasie oraz po najlepszej cenie,
• ocenę efektywności kosztowej, tj. osiągnięcie najlepszych efektów po najniższych kosztach z ukierunkowaniem na uzyskanie optymalnej nadwyżki korzyści ekonomicznych / efektów nad wydatkami,
• ocenę skuteczności wydatków, tj. możliwości poniesienia wydatków w zaplanowanej wysokości i terminach umożliwiających terminowa realizację operacji,
• ocenę czy wydatki nie mają charakteru odtworzeniowego w odniesieniu do zasobów posiadanych przez wnioskodawcę,
• sposób dokumentowania przeprowadzonej oceny racjonalności (np. cenniki, porównywanie ofert, wydruki z Internetu),
• ocenę kosztorysów inwestorskich – załączanych, gdy planuje się inwestycję budowlaną, z wykorzystaniem powszechnie stosowanych katalogów norm i normatywów oraz wyłącznie na podstawie dostępnych i stosowanych baz zawierających ceny katalogowe,
• możliwość wykorzystania istniejących opracowań przy ocenie właściwego doboru parametrów / wydajności maszyn rolniczych do potencjału i struktury produkcji gospodarstwa.

Wydatki rozliczane uproszczoną metodą, na podstawie określonej we wniosku o przyznanie pomocy (WOPP) kwoty ryczałtowej, są traktowane jako wydatki poniesione. Niemniej beneficjent jest zobowiązany do przedstawienia dokumentacji potwierdzającej osiągnięcie rezultatów, wykonanie produktów lub zrealizowanie działań zgodnie z zatwierdzonym wnioskiem o przyznanie pomocy.

Weryfikacja wydatków rozliczanych za pomocą uproszczonych metod dokonywana jest w oparciu o faktyczny postęp realizacji projektu/operacji i osiągnięte wskaźniki, przy czym: w przypadku kwot ryczałtowych – weryfikacja wydatków polega na sprawdzeniu, czy działania zadeklarowane w biznesplanie przez beneficjenta zostały zrealizowane i określone w umowie o przyznaniu pomocy wskaźniki produktu lub rezultatu osiągnięte – na podstawie dokumentów potwierdzających rzeczową realizację biznesplanu, takich jak protokoły odbioru.

Ponadto beneficjent jest zobligowany wykazać wzrost wartości ekonomicznej gospodarstwa.

Wskaźnikiem osiągnięcia ww. celu jest wzrost wielkości ekonomicznej gospodarstwa w roku docelowym, czyli ostatnim roku kalendarzowym, w którym realizowany jest biznesplan, w stosunku do wielkości ekonomicznej w roku wyjściowym. Należy podkreślić, że biznesplan nie może być realizowany dłużej niż 3 lata.

 Maria Błaszczyk

Źródło –strona www  ARiMR