Zboża jako element zmianowania i ich rola w organizacji produkcji roślinnej gospodarstw ekologicznych tematem demonstracji w ramach „Wsparcia dla projektów demonstracyjnych i działań informacyjnych”

Produkcja zbóż metodami ekologicznymi była przedmiotem demonstracji założonej przez Łódzki Ośrodek Doradztwa Rolniczego z siedzibą w Bratoszewicach w ramach realizacji poddziałania „Wsparcie dla projektów demonstracyjnych i działań informacyjnych”. Operacja realizowana jest przez konsorcjum, którego liderem jest Centrum Doradztwa Rolniczego w Brwinowie Oddział w Radomiu.

„Zboża jako element zmianowania i ich rola w organizacji produkcji roślinnej gospodarstw ekologicznych” — to szczegółowy temat demonstracji założonej w Gospodarstwie Rolnym Jolanty Dworzyńskiej, powiat radomszczański, woj. łódzkie. W gospodarstwie o ogólnej powierzchni 28,85ha.  W gospodarstwie prowadzona jest produkcja roślinna oraz produkcja zwierzęca. Uprawy zbóż ozimych oraz mieszanka owsa z roślinami strączkowymi – siane naprzemiennie jako swoisty płodozmian. Wśród ozimin siane są pszenica, pszenżyto oraz żyto. Wiosną siana jest mieszanka w składzie: owies, wyka, peluszka, łubin, groch. W skład gospodarstwa wchodzą również trwałe użytki zielone. Na dział produkcji zwierzęcej składa się chów i hodowla opasów. Gospodarstwo posiada stado podstawowe w ilości 7-9 krów mamek, które odkarmiają własne oraz zakupione cielęta do 6 -7 miesięcy. Zwierzęta trzymane w systemie bezuwięziowym z dostępem do wybiegu. Produkcja roślinna w gospodarstwie jest objęta systemem rolnictwa ekologicznego i stanowi bazę paszową dla opasanego bydła. Obornik jest stosowany do nawożenia zbóż.

Powierzchnia obiektu demonstracyjnego wynosiła 0,79 ha. Demonstracjapolegała na pokazaniu modelu produkcji zbóż (organizacji produkcji roślinnej z udziałem zbóż) w gospodarstwie ekologicznym, identyfikacji i omówieniu podstawowych problemów w produkcji. Realizacja demonstracji polegała na:

• szczegółowym opisie gospodarstwa pod względem gospodarki płodozmianowej
• omówieniu z uczestnikami demonstracji, właścicielem gospodarstwa podstawowych problemów agrotechnicznych (zachwaszczenie, choroby, konstrukcja zmianowania, zagospodarowanie plonu, produkcyjność poszczególnych gatunków, dobór odmian, zasiewy mieszane - mieszanki zbożowe, mieszaniny odmian
• lustracji pól z uprawą zbóż ze wskazaniem i oceną zasiewów, ze zwróceniem

szczególnej uwagi na występowanie czynników ograniczających plonowanie zbóż – zachwaszczenie, choroby, zagęszczenie łanów czy szkodniki.

Na pierwszym spotkaniu praktycznym w dniu 24 maja 2024r. uczestnicy z województwa łódzkiego zapoznali się z profilem gospodarstwa prowadzonego metodami ekologicznymi, celem i tematem założonej demonstracji oraz innowacyjnych rozwiązań oraz dobrych praktyk  w uprawie zbóż

Drugie spotkanie praktyczne w dniu 28 czerwca 2024r. poświęcone były organizacji pracy związanej z prowadzonym tematem demonstracji z wykorzystaniem maszyn i urządzeń stosowanych w produkcji zbóż oraz omówieniem wyników i wniosków z prowadzonego obiektu demonstracyjnego.

W ramach przeprowadzonej demonstracji wysunięto wiele ciekawych wniosków. Mieszanki zbożowo-strączkowe mogą być traktowane jako niezłe przedplony dla zbóż, tylko w tych przypadkach jeżeli ich zasiewy są udane, a udział komponentów strączkowych duży (przekracza 50%). Owies jest dobrym przedplonem dla pszenicy pod względem fitosanitarnym, ponieważ nie przenosi chorób podstawy źdźbła na rośliny następcze, jednak zasobność stanowiska po tej roślinie w składniki pokarmowe, a głównie w azot, jest niska. W związku z tym po tym przedplonie konieczne jest zastosowanie pod pszenicę nawożenia organicznego – w przypadku danej demonstracji był to obornik. W gospodarstwach ekologicznych posiadających więcej niż 50% zbóż w strukturze zasiewów, w stanowiskach po zbożach można uprawiać przede wszystkim mieszanki zbożowe i zbożowo – strączkowe oraz żyto. W ogniwach zmianowania zboża – zboża jare należy uprawiać międzyplony. Na lepszych glebach możliwa jest także uprawa w stanowiskach po zbożach pszenżyta.

Katarzyna Rolewska