Rolniczy Handel Detaliczny – zmiany przepisów

Show the MENU
18.02.2019

Rolniczy handel detaliczny jest formą działalności związaną z produkcją i zbywaniem żywności przez rolników wprowadzoną do polskiego porządku prawnego ustawą z 16 listopada 2016 r. o zmianie niektórych ustaw w celu ułatwienia sprzedaży żywności przez rolników (DzU poz. 1961) oraz rozporządzeniem Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z 16 grudnia 2016 r. w sprawie maksymalnej ilości żywności zbywanej w ramach rolniczego handlu detalicznego oraz zakresu i sposobu jej dokumentowania (DzU poz. 2159).

       Od 1 stycznia 2019 r. do rolniczego handlu detalicznego mają zastosowanie również przepisy ustawy z 9 listopada 2018 r. o zmianie niektórych ustaw w celu ułatwienia sprzedaży żywności przez rolników do sklepów i restauracji (DzU poz. 2242), która zawiera kolejne rozwiązania ułatwiające prowadzenie produkcji żywności i jej wprowadzanie na rynek przez podmioty działające w tzw. krótkich łańcuchach dostaw, w tym prowadzące rolniczy handel detaliczny.

       Celem nowelizacji jest umożliwienie mniejszym gospodarstwom osiągnięcia obrotów, które umożliwią im utrzymanie się z tego, co wyprodukują. Sprawnie działający system rolniczego handlu detalicznego – to szansa na rozwój gospodarstw zwłaszcza tych mniejszych.

       Rolnicy prowadzący gospodarstwa mogą rozpocząć działalność w ramach RHD po uprzedniej rejestracji (bez obowiązkowego zatwierdzenia) u powiatowego lekarza weterynarii (produkty pochodzenia zwierzęcego lub żywność zawierająca jednocześnie środki spożywcze pochodzenia niezwierzęcego i produkty pochodzenia zwierzęcego, tj. żywność złożona) lub państwowego powiatowego inspektora sanitarnego (żywność pochodzenia niezwierzęcego). W tym celu należy złożyć odpowiedni wniosek do ww. organów urzędowej kontroli żywności.

       W ramach RHD możliwe jest, m.in.: przetwórstwo i zbywanie wytworzonej żywności konsumentom końcowym, a także od 1 stycznia 2019 r., na rzecz zakładów prowadzących handel detaliczny z przeznaczaniem dla konsumenta finalnego, w tym sklepów, restauracji, stołówek i innych placówek o podobnym charakterze.

       Sprzedaż dopuszczalna jest na określonym obszarze –obejmuje on województwo, w którym jest prowadzona produkcja żywności w ramach rolniczego handlu detalicznego oraz powiaty lub miasta stanowiące siedzibę wojewody lub sejmiku województwa, sąsiadujące z tym województwem.

       Aby korzystać z preferencji przewidzianych dla rolników prowadzących produkcję i sprzedaż żywności w ramach RHD, należy spełnić kilka warunków:

1)      żywność musi pochodzić w całości lub części z własnej uprawy, hodowli lub chowu

2)      sprzedaż nie może przekroczyć limitów wskazanych w ww. rozporządzeniu w sprawie maksymalnej ilości żywności zbywanej w ramach rolniczego handlu detalicznego    

3)      sprzedaż nie może przekroczyć 40.000 zł (jeśli producent chce korzystać z preferencji podatkowych)

po przekroczeniu tej kwoty rolnik zobowiązany jest opłacać 2-procentowy podatek ryczałtowy

4)      produkcja oraz sprzedaż muszą być wykonywane przez rolnika – nie może odbywać się w oparciu o żadne umowy-zlecenia itp., nie może odbywać się z udziałem pośrednika (wyjątek stanowi możliwość udziału pośrednika podczas sprzedaży na wystawach, festynach czy w trakcie kiermaszów, organizowanych w celu promocji żywności)

       Nadzór nad bezpieczeństwem żywności produkowanej w ramach rolniczego handlu detalicznego prowadzi:

  • Inspekcja Weterynaryjna – w przypadku żywności pochodzenia zwierzęcego oraz żywności złożonej
  • Państwowa Inspekcja Sanitarna – w przypadku żywności pochodzenia roślinnego.

       Nadzór nad jakością handlową żywności wytwarzanej w ramach RHD prowadzi Inspekcja Jakości Handlowej Artykułów Rolno-Spożywczych.

Producent zbywający żywność w ramach RHD zobowiązany jest przestrzegać podstawowe wymagania z zakresu bezpieczeństwa żywności:

  1. produkcja i zbywanie żywności nie mogą stanowić zagrożenia dla bezpieczeństwa żywności i wpływać niekorzystnie na zdrowie publiczne
  2. ilość sprzedawanej żywności musi być dokumentowana
  3. należy oznakować miejsce zbywania żywności konsumentowi finalnemu przez podmiot prowadzący rolniczy handel detaliczny, w tym przez pośrednika (nie dotyczy miejsc zbywania żywności zlokalizowanych w ww. zakładach prowadzących handel detaliczny z przeznaczeniem dla konsument finalnego)
  4. zakaz wykorzystywania do produkcji mięsa zwierząt gospodarskich kopytnych pozyskanego z uboju dokonanego poza rzeźnią zatwierdzoną przez powiatowego lekarza weterynarii (np. z uboju w celu produkcji mięsa na użytek własny).

       Dodatkowo, podmioty prowadzące rolniczy handel detaliczny, które zbywają żywność ww. zakładom prowadzącym handel detaliczny z przeznaczeniem dla konsumenta finalnego, są zobowiązane przestrzegać wymogów istotnych z punktu widzenia bezpieczeństwa konsumentów, dotyczących identyfikowalności żywności. Oznacza to, że rolnik sprzedający w ramach RHD  powinien utworzyć system identyfikacji sprzedawanej żywności, tak aby możliwe było  odtworzenie do których zakładów prowadzących handel detaliczny trafiła żywność, w jakiej ilości i jakiego rodzaju.

       Rolnik sprzedający w ramach RHD zobowiązany jest do oznakowania miejsca zbywania żywności konsumentowi finalnemu, w tym przez pośrednika. Oznakowanie musi:

1)      być czytelne i widoczne dla konsumenta

2)      zawierać napis „rolniczy handel detaliczny

3)      zawierać dane obejmujące:

a) imię i nazwisko albo nazwę i siedzibę podmiotu prowadzącego rolniczy handel detaliczny

b) adres miejsca prowadzenia produkcji zbywanej żywności

c) weterynaryjny numer identyfikacyjny podmiotu prowadzącego rolniczy handel detaliczny –

w przypadku żywności pochodzenia zwierzęcego i żywności złożonej.

       Żywność sprzedawana w ramach rolniczego handlu detalicznego musi spełniać wymagania w zakresie oznakowania, stosownie do obowiązujących przepisów (szczegółowe informacje nt.

oznakowania zostały zawarte w odrębnych wytycznych na stronach: https://www.gov.pl/web/rolnictwo/jakosc-handlowa-i-znakowanie-zywnosci   

oraz http://www.wijhars.bip.lodz.pl/data/other/znakowanie_zywnosci_wprowadzanej_do_obro_2.pdf).

       W zakresie jakości handlowej artykułów rolno-spożywczych należy zwrócić uwagę na konieczność spełnienia szczegółowych wymagań w przypadku produktów takich jak: soki, nektary owocowe, dżemy, galaretki, konfitury itp.; przetwory owocowe, miody, ziemniaki, które zostały określone w przepisach odpowiednich rozporządzeń Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi.

       Dodatkowo, w uzupełnieniu informacji dotyczących przepisów podatkowych, podajemy kryteria będące podstawą zwolnienia przychodów z rolniczego handlu detalicznego od podatku dochodowego. Zwolnieniu podlegają przychody ze sprzedaży przetworzonych w sposób inny niż przemysłowy produktów roślinnych i zwierzęcych, z wyłączeniem przetworzonych produktów roślinnych i zwierzęcych uzyskanych w ramach działów specjalnych produkcji rolnej oraz produktów opodatkowanych podatkiem akcyzowym, do kwoty 40.000 zł rocznie, przy czym, m.in.:

  1. przerabianie produktów roślinnych i zwierzęcych i ich sprzedaż nie może się odbywać przy zatrudnieniu osób na podstawie umów o pracę, umów zlecenia, umów o dzieło oraz innych umów o podobnym charakterze (wyjątki – ubój zwierząt rzeźnych i obróbka poubojowa tych zwierząt, w tym również rozbiór, podział i klasyfikacja mięsa; przemiał zbóż, wytłoczenie oleju lub soku oraz sprzedaż podczas wystaw, festynów, targów)
  2. ilość produktów roślinnych lub zwierzęcych pochodzących z własnej uprawy, hodowli lub chowu, użytych do produkcji danego produktu stanowi co najmniej 50% tego produktu, z wyłączeniem wody
  3. za produkt roślinny pochodzący z własnej uprawy uważa się również mąkę, kaszę, płatki, otręby, oleje i soki wytworzone z surowców pochodzących z własnej uprawy
  4. prowadzona jest ewidencja sprzedaży żywności odrębnie za każdy rok podatkowy, która zawiera co najmniej: numer kolejnego wpisu, datę uzyskania przychodu, kwotę przychodu, przychód narastająco od początku roku oraz rodzaj i ilość przetworzonych produktów. Dzienne przychody muszą być ewidencjonowane w dniu sprzedaży.
  5.  Edyta Kijak

Opracowano na podstawie informacji zawartych na stronach: www.minrol.gov.pl, http://www.wijhars.bip.lodz.pl